دوزیستان دارای سیستم گردش خون خاصی هستند که شامل قلبی با سه حفره (دو دهلیز و یک بطن) میشود. گردش خون به دو مرحله بزرگ و کوچک تقسیم میشود که در آن خون اکسیژندار و کربندیاکسیددار به ترتیب از ریهها و بدن عبور میکند. پوست این جانوران نقش مهمی در تنفس ایفا میکند و به آنها اجازه میدهد تا در محیطهای آبی زندگی کنند.
گردش مواد در حشرات
سیستم گردش مواد در حشرات به صورت باز عمل میکند و شامل قلبی لولهای و همولنف است. خون به وسیلهی قلب پمپاژ شده و به بدن میرسد. حشرات از طریق سیستم تنفسی خاصی به نام تراشهها اکسیژن را جذب میکنند و این اکسیژن به صورت مستقیم به سلولها منتقل میشود. این سیستم به حشرات کمک میکند تا در محیطهای مختلف به راحتی زندگی کنند.
مجموع ویژگیهای حشرات
حشرات به عنوان یکی از بزرگترین گروههای جانوری، دارای ویژگیهایی مانند ساختار بدن شامل سر، سینه و شکم، سیستم گردش خون باز و تنفس از طریق تراشهها هستند. آنها با تنوع بالای خود در اکوسیستمهای مختلف زندگی میکنند و نقشهای مهمی در گردهافشانی و کنترل آفات ایفا میکنند. این ویژگیها به دانشآموزان کمک میکند تا در آزمونهای کنکور موفقتر باشند.
لولههای مالپیگی
لولههای مالپیگی، ساختارهای حیاتی در سیستم ادراری حشرات و برخی از بیمهرگان، نقش کلیدی در جمعآوری و دفع مواد زاید و تنظیم تعادل آب و مواد معدنی دارند. این لولهها به عنوان لولههای باریک و دراز شناخته میشوند که به سیستم گوارشی متصل بوده و از سلولهای تخصصی تشکیل شدهاند. عملکرد آنها شامل فیلتر کردن مواد زاید از خون، جذب مجدد آب و الکترولیتها و در نهایت دفع مواد زاید است. مطالعه لولههای مالپیگی میتواند به درک بهتری از سیستمهای ادراری و تنظیم آب در سایر موجودات زنده کمک
تنفس پوستی
تنفس پوستی یک روش حیاتی در بسیاری از موجودات زنده است که به آنها امکان جذب اکسیژن و دفع دیاکسید کربن را از طریق پوست میدهد. این نوع تنفس به ویژه در دوزیستان مانند قورباغهها رایج است و در شرایط مرطوب و آبی بسیار کارآمد است. پوست دارای ویژگیهایی مانند رطوبت و وجود مویرگهای خونی است که جذب گازها را تسهیل میکند. در مقایسه با سایر روشهای تنفس، تنفس پوستی محدودیتهایی نیز دارد، اما در شرایط خاص میتواند جایگزینی مؤثر باشد.
کیسههای هوادار در پرندگان
کیسههای هوادار ساختارهای ویژهای در پرندگان هستند که به آنها اجازه میدهند تا اکسیژن بیشتری را جذب کرده و دیاکسید کربن را دفع کنند. این کیسهها با وجود دیوارههای نازک و قابلیت تبادل گاز، در کنار ششها عمل میکنند و بهبود قابل توجهی در عملکرد تنفسی پرندگان ایجاد میکنند. تنفس در پرندگان یک فرآیند پیچیده است که شامل مراحل متعددی از ورود هوا به ششها تا حرکت آن به کیسههای هوادار میباشد. در مقایسه با سایر موجودات، تنفس پرندگان بسیار کارآمدتر و سازگارتر با پرواز است.
انسولین و گلوکاگون: مقایسه و عملکرد
انسولین: هورمونی که سطح قند خون را کاهش میدهد و باعث جذب گلوکز توسط سلولها میشود.
گلوکاگون: هورمونی که سطح قند خون را افزایش میدهد و باعث تجزیه گلیکوژن به گلوکز میشود.
عملکرد: این دو هورمون بهطور متعادل سطح قند خون را تنظیم میکنند و نقشهای مکملی در متابولیسم کربوهیدراتها دارند.
هورمون رشد: ساختار، عملکرد و اهمیت
هورمون رشد (GH): یک هورمون پپتیدی که توسط غده هیپوفیز ترشح میشود و نقش مهمی در رشد و متابولیسم دارد.
عملکرد: شامل تحریک رشد استخوانها، افزایش سنتز پروتئین، و تنظیم متابولیسم قند و چربیها است.
اختلالات: شامل کوتاه قدی و ماکروتومی که ناشی از کمبود یا افزایش ترشح هورمون رشد هستند
پرولاکتین در برابر اکسیتوسین
پرولاکتین، هورمونی است که به تولید شیر در مادران شیرده کمک میکند و در تنظیم چرخههای قاعدگی مؤثر است. از سوی دیگر، اکسیتوسین نقش حیاتی در تحریک انقباضات رحم و روابط اجتماعی دارد. این دو هورمون به رغم تولید در غده هیپوفیز، عملکردهای متفاوت و مهمی در بدن دارند.
صفحات رشد
صفحات رشد یا صفحههای اپیفیزاری، نواحی غضروفی در انتهای استخوانها هستند که نقش کلیدی در رشد طولی استخوانها دارند. این صفحات با تولید سلولهای جدید و انتقال سلولهای قدیمیتر، به رشد استخوانها کمک میکنند. بسته شدن این صفحات در دوران بلوغ به معنای پایان رشد استخوانهاست.