حشرات یکی از بزرگترین گروههای جانوری بر روی کره زمین هستند که دارای سیستم گردش خون خاصی به نام گردش خون باز هستند. این سیستم به حشرات اجازه میدهد تا اکسیژن و مواد مغذی را به بخشهای مختلف بدن خود منتقل کنند.
1. ساختار سیستم گردش مواد در حشرات
سیستم گردش خون در حشرات به صورت زیر طراحی شده است:
- قلب: قلب حشرات معمولاً یک لوله طولانی و باریک است که در پشت بدن آنها قرار دارد و به طور مداوم خون را به جلو پمپاژ میکند.
- خون: خون در حشرات به نام همولنف شناخته میشود و شامل آب، نمکها، پروتئینها و مواد مغذی است.
- رگهای خونی: حشرات دارای رگهای خونی نیستند. در عوض، همولنف درون بدن آنها جریان دارد و به حفرههای بدن میریزد.
2. فرآیند گردش خون
گردش خون در حشرات به صورت زیر انجام میشود:
2.1. پمپاژ خون
قلب حشره به صورت یک لوله طولانی عمل میکند و با انقباض و انبساط خود، همولنف را به جلو پمپاژ میکند:
- خون از طریق حفرههای مختلف به سمت قلب میآید.
- پس از انقباض قلب، همولنف به جلو و به سمت بخشهای مختلف بدن میرود.
2.2. توزیع مواد مغذی و اکسیژن
همولنف در بدن حشره به جریان میافتد و مواد مغذی و اکسیژن را به سلولها منتقل میکند:
- اکسیژن از طریق سیستم تنفسی حشرات به همولنف میرسد.
- مواد مغذی از دستگاه گوارش به همولنف منتقل میشوند.
3. نقش تنفس در گردش خون
حشرات از طریق یک سیستم تنفسی خاص به نام تراشهها تنفس میکنند. این سیستم به آنها اجازه میدهد تا اکسیژن را به طور مستقیم به سلولها منتقل کنند:
- هوا از طریق منافذ کوچکی به نام اسپیرکلها وارد بدن میشود.
- سپس از طریق لولههای تراشه به بافتها منتقل میشود.
4. مزایای سیستم گردش خون باز
سیستم گردش خون باز در حشرات مزایای خاصی دارد:
- سبکوزنی: این سیستم به حشرات کمک میکند تا سبکتر باشند و در نتیجه قابلیت حرکت بیشتری داشته باشند.
- کارایی: خون میتواند به طور مستقیم به بافتها برسد و مواد مغذی و اکسیژن را به سرعت منتقل کند.
جدول مقایسه گردش خون در حشرات و دیگر جانوران
نوع حیوان | نوع سیستم گردش خون | قلب | نحوه تنفس |
---|---|---|---|
حشرات | باز | یک لوله طولانی | تراشهها |
پستانداران | بسته | 4 حفره | ریوی |
پرندگان | بسته | 4 حفره | ریوی |
ماهیها | بسته | 2 حفره | آبزی (برکهای) |